سوختن «جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد» در آتش کمبود امکانات+ تصاویر آتش‌سوزی

این روزها قصه سوختن مراتع و جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد، قصه تازه‌ای نیست چراکه مرگ بلوط‌های هزارساله در آتش هرسال اتفاق می‌افتد و هیچ‌گاه از خاکسترشان هم بلوطی تازه نمی‌روید، بسیجیان مثل همیشه پای‌کارند و نیروهای امدادی هم آماده، اما امکانات همچنان مثل گذشته است درحالی‌که  آتش همچنان در باد می‌رقصد و بلوط‌ها را خاکستر می‌کند.

‏اگرچه سرکشی آتش در جنگل‌های زاگرس خود تراژدی هرساله‌ای است که با مرگ تلخ هزاران بلوط پیوند خورده است، اما در این میان ارتفاعات، کوه‌ها و مناطق حفاظت‌شده کهگیلویه و بویراحمد سهم بیشتری از آتش‌سوزی‌ها را دارد و سالانه بسیاری از گونه‌های گیاهی و بلوط‌هایش در آتش خاکستر می‌شوند.

بااین‌وجود، در طول سال‌های گذشته هر بار که جنگل‌های بلوط کهگیلویه و بویراحمد طعمه حریق شد، مسئولان از کمبود برای مقابله با آتش سخن می‌گفتند و این روزها هم شاهدیم همه از کمبود امکانات صحبت می‌کنند، همان تجهیزات خاصی که هیچ‌وقت به‌طور کامل تأمین نشد. وجود بافت کوهستانی و سخت گذر بودن مهم‌ترین عامل افزایش خسارت ناشی از آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌های این استان به شمار می‌رود، بنابراین بیش از ۸۰ درصد آتش‌سوزی‌های کهگیلویه و بویراحمد در مناطق سخت گذر این استان رخ می‌دهد که تا رسیدن نیروهای امدادی بخش وسیعی از جنگل‌ها و مراتع نیز از بین رفته است.

به گفته کارشناسان، بخشی از مراتع و جنگل‌های زاگرس از منابع طبیعی باارزش کشورمان به شمار می‌روند که همه‌ساله بنا بر دخالت عواملی نیز جرقه‌های حاصل از افزایش دما، وزش بادهای گرم و عوامل انسانی؛ در شعله‌های آتش نابود می‌شوند.  امسال نیز شاهد آتش‌سوزی‌های گسترده در سطح جنگل‌ها، مراتع و علفزارهای مناطق وسیعی از استانمان بوده‌ایم که به گفته مسئولان سهم عامل انسانی در وقوع این آتش‌سوزی‌ها هم کم از دیگر عوامل نبوده است.

با این تفاسیر، عمده دلیل تهدیدکننده جنگل‌ها در کهگیلویه و بویراحمد، آتش‌سوزی‌های عمدی و غیرعمدی بوده است که در چند سال اخیر منجر به تخریب بخش وسیعی از جنگل‌های بلوط در این استان شده است. بااین‌وجود، پیش‌بینی می‌شود همزمان با گرمای بی‌سابقه هوا بر تعداد و وسعت آتش‌سوزی‌ها در این استان نیز افزوده شود و خسارت ناشی از آتش‌سوزی‌ها به دلیل فقدان امکانات و تجهیزات خاموش‌کننده بیش از سال‌های‌ گذشته باشد.

ازاین‌رو کارشناسان معتقدند بیش از ۹۰ درصد آتش‌سوزی جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد عمدی است و این قصه پردرد و رنج امروز محیط‌زیست این خطه زرخیز است، این روزها هم آتش‌سوزی‌ در برخی مراتع و جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد امان طبیعت را بریده است و به یک تراژدی و تهدید دائمی تبدیل‌شده است.

این در حالی است که مدیرکل منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد در گفت‌وگو با رسانه‌ها در این خصوص می‌گوید: پوشش گیاهی و مرتعی در سطح استان به‌واسطه بارش‌های خوب سال ۱۴۰۱ افزایش چشمگیری داشت که با خشک شدن این گیاهان و مراتع خطر وقوع آتش‌سوزی‌ها را بالا می‌برد می‌طلبد که مردم نسبت به پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی‌ها جدی باشند.

سعید جاویدبخت بابیان اینکه در ادارات شهرستان‌ها و اداره کل منابع طبیعی استان اکیپ‌های واکنش سریع و شبانه‌روزی را تشکیل داده‌ایم، تصریح می‌کند: سامانه ارتباطی ۱۵۰۴ و ۱۳۹ برای گزارش‌های مربوط به آتش‌سوزی‌ها فعال هستند و طبق قانون همه دستگاه‌ها باید زمان آتش‌سوزی در جنگل‌ها و عرصه‌های منابع طبیعی به کمک ما بیایند.

مدیرکل منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد با تأکید بر اینکه از همه دستگاه‌ها درخواست داریم که بیش‌ازپیش هنگام وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع استان پای‌کار باشند، می‌افزاید: تجهیزات و امکاناتی ازجمله ۱۰۰ دستگاه دمنده در بین شهرستان‌های استان جهت کمک به مهار آتش‌سوزی جنگل‌ها توزیع کرده‌ایم درحالی‌که همکاری مردم، تشکل‌های مردم‌نهاد، ائمه جمعه و جماعات، دستگاه‌های فرهنگی و بسیج جهت پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع مؤثر و مفید است.

وی ادامه می‌دهد: بالغ‌بر ۹۰ درصد استان کهگیلویه و بویراحمد منابع طبیعی جنگل و مرتع است که ۵۶ درصد از این استان را جنگل تشکیل می‌دهد. افرادی که به دامان طبیعت برای تفریح می‌روند تا جایی که امکان دارد آتش روشن نکنند و در صورت روشن کردن آتش، قبل از ترک منطقه و محل از خاموش بودن آن اطمینان حاصل کنند و حتی ته سیگار خود را کنار جاده‌ها و در عرصه‌های منابع طبیعی نیندازند چراکه می‌تواند زمینه‌ای برای آتش‌سوزی گسترده باشد.

جاوید بخت در ادامه نیز تأکید می‌کند: در تعطیلات اخیر آتش‌سوزی‌هایی در عرصه‌های جنگلی و مرتعی استان رخ‌داده که عامل انسانی علت این آتش‌سوزی‌ها بود و عمده آتش‌سوزی‌هایی که اتفاق افتاده به دلیل بی‌احتیاطی در آتش زدن اراضی کشاورزی بود که بعضاً به منابع طبیعی و جنگلی سرایت کردند و با تدابیر لازم و اندیشیده شده مهار و خاموش شدند.

اگرچه فرماندار گچساران نیز در خصوص آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع این شهرستان نیز به رسانه‌ها گفته بود: برای مهار و خاموش آتش‌سوزی‌هایی که در سطح شهرستان رخ می‌دهد امکانات لازم نیاز داریم و با توجه به صعب‌العبور بودن و سخت گذر بودن مناطقی که دچار آتش‌سوزی می‌شوند نیاز به بالگرد داریم.

دیهیمی خوب با اشاره به تعداد آتش‌سوزی‌های به وقوع پیوسته در شهرستان گچساران نیز بیان کرده بود: اخیراً به‌طور میانگین هر دو روز یک مورد آتش‌سوزی در سطح جنگل‌ها و مراتع شهرستان گچساران رخ می‌دهد در مقطعی نیز روزانه پنج مورد آتش‌سوزی داشته‌ایم. از ابتدای امسال تاکنون بالغ‌بر ۴۱ فقره آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع شهرستان گچساران رخ‌داده است.

باید توجه داشت که کهگیلویه و بویراحمد با داشتن ۲۰ درصد جنگل‌های حوزه زاگرس از گذشته تاکنون دارای یک پوشش جنگلی مناسب بوده است. ولی متأسفانه سالانه به دلیل اقلیم، سخت گذر بودن و تعرض‌هایی که به عرصه‌های منابع طبیعی در فصل پائیز موقع کاشت، در بهار بوته کنی گیاهان و تابستان به لحاظ پوشش جنگلی و آتش‌سوزی‌ها، در سایه بی‌مهری مسئولان و متولیان امر رو به‌سوی نابودی می‌رود.

هفت منطقه حفاظت‌شده با وسعت ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار، دنای شرقی با وسعت ۲۸ هزار و ۲۰۲ هکتار، خاییز سرخ با مساحت ۳۳ هزار و ۲۳۵ هکتار، خامی با وسعت ۲۵ هزار و ۶۷۱ هکتار، دیل با ۱۰ هزار و ۳۸۱ هکتار، سولک با ۲ هزار ۴۲۸۷ هکتار و سیوک با ۱۲ هزار ۸۵۸ هکتار در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد.

بر این اساس آتش‌سوزی‌های پی‌درپی جنگل‌ها و مراتع کهگیلویه و بویراحمد هشدار و زنگ خطری است که تنها شناسایی کانون‌های بحران در منطقه و توجه ویژه به خسارت‌های جبران‌ناپذیر آن به پوشش گیاهی و جنگل‌های منطقه، می‌تواند راه‌حل عبور از وضعیت فعلی باشد.